در روزهای اخیر شماری از وب‌سایت‌ها، نمایندگان کنگره و کاربران در شبکه‌های اجتماعی با استناد به یک گزارش اداره بازرس ویژه‌ی امریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) ادعا کرده‌اند که ایالات متحده ۲۳۹ میلیون دالر را «اشتباها» به طالبان پرداخته است، اما بررسی‌های سنجه نشان می‌دهد که این ادعا نادرست است.
در ۳۰ جولای سال جاری میلادی وب‌سایتی موسوم به «دیدبان قضایی» (+) با استناد به گزارش سیگار نوشت که از زمان خروج امریکا از افغانستان در سال ۲۰۲۱، دست‌کم ۲۳۹ میلیون دالر از کمک‌های ایالات متحده به این کشور را طالبان دریافت کرده‌اند.
در چهارم آگست، «مارجوری تایلور گرینه» (+) که خود را نماینده ناحیه‌ی چهاردهم ایالت جورجیا در کنگره امریکا معرفی کرده، با نشر اسکرین‌شات عنوان گزارش «دیدبان قضایی» در ایکس نوشت: «تحت رهبری جو بایدن و کامالا هریس، آن‌ها اشتباها ۲۳۹ میلیون دالر از دالرهایی را که مالیه‌دهندگان شما به سختی به‌دست آورده‌اند، به طالبان داده‌اند.»
او افزوده است: «ما ۳۵ تریلیون دالر بدهی داریم و این دولت شکست‌خورده آنقدر بی‌کفایت است که به‌صورت اتفاقی به دشمنان ما پول پرداخت می‌کند.»
در ششم آگست، صفحه‌ی موسوم به «گلوب آی نیوز» (+) در ایکس، با نشر عکسی از رهبران طالبان نوشت: «دولت امریکا اشتباها ۲۳۹ میلیون دالر را به طالبان انتقال داده است.»
شماری دیگر از کاربران (لینک ۱، لینک ۲) شبکه اجتماعی ایکس نیز پست‌های مشابه را نشر کرده‌اند که هزاران بار دیده و پسندیده شده است.
گزارش سیگار چه می‌گوید؟
سیگار در گزارشی (+) که در ماه جولای منتشر کرده، بودجه‌های مصرف‌شده از سوی پنج دفتر وزارت خارجه‌ی امریکا در افغانستان بین اول مارچ تا ۳۰ نوامبر سال ۲۰۲۲ را بررسی کرده است.
بازرس ویژه‌ی امریکا بررسی کرده است که آیا این دفاتر برای اعطای پول به شرکای محلی خود در افغانستان مطابق «دفترچه‌ی راهنمای امور خارجه‌ی دولت» عمل و سایر الزامات «بررسی شریک» از نگاه ارتباط و همکاری آنان با تروریسم را رعایت کرده‌اند و یا خیر.
براساس گزارش سیگار، دفتر حذف و کاهش تسلیحات شاخه‌ی امور سیاسی و نظامی (پی‌ام/دبلیو‌آر‌ای)، دفتر جمعیت، پناهندگان و مهاجران (پی‌آر‌ام)، دفتر رسانه و دیپلماسی عمومی شاخه‌ی امور آسیای جنوبی و مرکزی (اس‌سی‌ای/پی‌پی‌دی) اسنادی را ارائه کرده‌اند که نشان می‌دهد آنان از الزامات دولتی هنگام اعطای پول به شرکای محلی، پیروی کرده‌اند.
در این گزارش آمده است، اما دو دفتر دموکراسی، حقوق‌بشر و کار (دی‌آر‌ال) و دفتر امور بین‌المللی مواد مخدر و اجرای قانون (آی‌ان‌ال) نتوانستند اسناد کافی ارائه کنند که نشان دهد همه‌ی قراردادهای آنان در افغانستان مطابق الزامات و رهنمودها اجرایی شده است.
سیگار گفته است که دفتر دموکراسی، حقوق بشر و کار وزارت خارجه‌ی امریکا تنها توانست برای سه مورد از هفت مورد از قراردادهایش در افغانستان اسناد لازم را ارائه کند.
این نهاد افزوده است که اسناد مربوط به چهار قرارداد این دفتر از پوشه‌ی قراردادهایش «گم‌شده» و در نتیجه سیگار نتوانسته است دریابد که در این قراردادها الزامات و رهنمودهای دولتی رعایت شده است یا خیر.
اداره بازرس ویژه‌ی امریکا همچنین گفته است که دفتر امور بین‌المللی مواد مخدر و اجرای قانون، تنها برای سه قرارداد از ۲۲ قراردادش اسناد لازم را ارائه کرده و اسناد مربوط به ۱۹ قرارداد از پوشه‌ی قراردادهایش گم‌شده و به همین دلیل سیگار نتوانسته است تشخیص دهد که این قراردادها مطابق الزامات و رهنمودهای دولتی اعطا شده است یا خیر.
سیگار گفته است که این دفاتر دولتی در مجموع نتوانستند اسنادی را نشان دهند که پرداخت دست‌کم ۲۹۳ میلیون دالر در افغانستان مطابق الزامات «بررسی شریک» انجام شده است.
براساس بررسی سنجه، در گزارش سیگار آمده است که طالبان از سال ۲۰۲۱ در تلاش بوده‌اند که از کمک‌های امریکا به افغانستان سود ببرند و در این راستا بیش از ۱۰۰۰ سازمان غیردولتی ایجاد کرده‌اند، اما در این گزارش گفته نشده است که ۲۹۳ میلیون دالری که در مورد آن اسنادی وجود ندارد، به حساب طالبان رفته و یا این گروه آن را دریافت کرده است.
علاوه بر این، مطابق بررسی سنجه، در هیچ جایی از گزارش ۲۸ صفحه‌ای سیگار عدد ۲۳۹ میلیون دالر چنانچه در گزارش وب‌سایت «دیدبان قضایی» و پست‌های کاربران شبکه‌‌ی اجتماعی ایکس آمده، ذکر نشده است.
