انتخاب سوژه
سنجه، سوژههایش را از طریق مرور خبرها، اظهارات سیاستمداران و افراد تاثیرگذار و ادعاهایی که به گستردگی در شبکههای مجازی پخش میشوند، و همچنین پیشنهاد خوانندگان، انتخاب میکند. در انتخاب سوژه موارد زیر در نظر گرفته میشود.
- موضوع باید قابل سنجش بوده، اظهار نظر و یا باورهای فردی نباشد.
- موضوع باید دارای اهمیت بوده، اشتباهات گفتاری و یا نوشتاری نباشد.
- موضوع باید مرتبط به افغانستان باشد.
روش درستیسنجی
پس از انتخاب سوژه، در گام اول، منبع اصلی یا نخستین منبعی که موضوع را منتشر کرده جستوجو میشود. در صورتی که منبع اصلی یا نخستین معتبر بوده و یا هم موضوع به صورت گسترده در رسانهها و شبکههای مجای نشر شده باشد، در گام دوم، با جستوجو در منابع اطلاعات باز (Open Source Intelligence) به جمع آوری دادهها و اطلاعات در مورد موضوع پرداخته میشود.
اگر موضوع شامل عکس و ویدیو باشد، جستوجوی معکوس (Reverse Search) انجام میشود تا منبع نخست عکس، سابقه و دستکاری نشدن آن مشخص شود. برعلاوه، با استفاده از تصاویر ماهوارهای قابل دسترس، سعی میشود تا موقعیت جغرافیایی عکس و ویدیو تعیین شود. اگر نسخههای متفاوت یک عکس، صدا و ویدیو منتشر شده باشد، آن نسخهها در کنار هم قرار داده شده، با هم تطبیق داده میشوند تا تصویر روشنی به دست آید. علاوه بر این، برای این که اطمینان حاصل شود که بخشهایی از عکس، صدا و یا ویدیو به شکل برشی منتشر نشده است، سعی میشود تا نسخه کامل به دست آمده و یا از کامل بودن آنچه نشر شده است اطمینان حاصل شود.
در مورد اظهارات و ادعاهای افراد، و در صورتی که عکس، صدا و یا ویدیو منتسب به افراد باشد، علاوه بر روشهایی که ذکر شد، سعی میشود تا نظر آنها پرسیده شده و از آنها خواسته شود تا اگر اطلاعات و شواهد بیشتری دارند، در اختیار سنجه قرار دهند.
در گام بعدی، با در کنار هم قراردادن، بررسی و تحلیل دادهها و اطلاعات تلاش میشود تا درستی و یا نادرستی موضوع سنجیده شود. تیم سنجه پس از گفتگو و تبادل نظر و اطمینان در مورد نتیجه بدست آمده، درستی و یا نادرستی موضوع را مشخص ساخته در مورد نشر آن تصمیم میگیرد.
جمعآوری اطلاعات برای درستیسنجی
برای جمع آوری دادهها و اطلاعات به منابعی معتبری که در دسترس عموم قرار دارد مراجعه میشود. بدین معنا که برای یافتن صحت و سقم یک موضوع پایگاههای اطلاعاتی دولتی، اندیشکدهها، نهادهای پژوهشی، کتابخانهها و سایر آدرسهایی که ممکن است دادهها و اطلاعات مرتبط به موضوع مورد بررسی را داشته باشند، جستوجو میشود. علاوه بر این، در صورت امکان از افراد و نهادهایی که ممکن است در مورد موضوع اطلاعات و شواهد داشته باشند، درخواست معلومات صورت میگیرد.
تصحیح اشتباه
ممکن است در گزارشهای سنجه اشتباه رخ بدهد. اگر ما متوجه اشتباه در گزارشهای سنجه شویم، به تصحیح فوری آن میپردازیم. از خوانندگان میخواهیم اگر در گزارشهای سنجه اشتباهی میبینند، ما را اطلاع دهند. تیم سنجه متعهد به تصحیح فوری اشتباه بوده، گزراش حاوی اشتباه را تصحیح میکند. اگر تصحیح مهم و قابل ملاحظه باشد، در پایان گزارش ذکر شده و از طریق شبکههای اجتماعی به اطلاع خوانندگان رسانیده میشود. اگر اشتباه جزئی و یا نوشتاری باشد، بدون اطلاع رسانی تصحیح میشود.