ملا عبدالواسع، رییس عمومی دفتر نخستوزیر طالبان اخیرا گفته است که حکومت این گروه تلاش میکند تا با استفاده از امکانات موجود، زمینهی دسترسی خبرنگاران به اطلاعات دقیق را فراهم کند. یافتههای سنجه اما نشان میدهد که این صحبتها گمراهکننده است و در تضاد با عملکرد طالبان در برابر رسانهها و خبرنگاران، قرار دارد.
تلویزیون طلوعنیوز (+) در تاریخ ۱۰ اسد سال جاری در بسته خبری ساعت شش شام (+) خود گزارش داده است که ملا عبدالواسع این اظهارات را در برنامه «حسابدهی دولت به ملت» در کابل مطرح کرده است.
رییس عمومی دفتر نخستوزیر طالبان در جریان صحبتهایش گفته است: «با استفاده از امکانات موجود تلاش میکنیم که خبرنگاران به معلومات راستین دسترسی پیدا کنند. رسانهها حیثیت پل میان دولت و ملت را دارند. صدای مردم از طریق رسانهها به دولت و سخنان مسئولان به مردم رسانیده میشود که این کار فضای همکاری و اطمینان را به میان میآورد.»
خبرگزاری باختر (+) زیر کنترل طالبان گزارش کرده است که ضیاالحق حقمل، سرپرست معینیت امور نشرات وزارت اطلاعات و فرهنگ این گروه در تاریخ ۱۵ اسد در جریان یک سمینار در شهر گردیز، مرکز ولایت پکتیا گفته است که «در راستای کار رسانهها در کشور مشکلی وجود ندارد و رسانهها زیر چتر نظام اسلامی فعالیت آزاد دارند».
رحمت الله نړیوال، رییس دسترسی به اطلاعات وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان نیز در جریان این سمینار گفته است: «دسترسی به اطلاعات حق خبرنگاران و رسانهها است» اما «رسانهها باید در روشنایی ارزشهای اسلامی پالیسی نظام را در نظر بگیرند».
یافتههای درستیسنجی سنجه و بررسی گزارشهای سازمانهای حامی رسانهها و خبرنگاران نشان میدهد که این اطلاعات مقامهای طالبان گمراهکننده است؛ زیرا این گروه در سه سال گذشته نه تنها برای بهبود وضعیت دسترسی به اطلاعات و آزادی بیان کاری نکرده، بلکه خلاف این مسیر گام برداشته و دسترسی به اطلاعات را محدود کرده است.
براساس یافتههای گزارش اخیر مرکز خبرنگاران افغانستان که در ۲۸ سرطان امسال منتشر شد، محدودیت بر دسترسی به اطلاعات از سوی طالبان بهصورت جدی اعمال میشود و مسئولان این گروه در اکثر موارد حاضر نیستند با خبرنگاران گفتوگو کند. این مرکز در ۲۰ حمل امسال در یک گزارش جداگانه دیگر از خودداری فرمانده امنیهی طالبان در فاریاب از مصاحبه با رسانههای آزاد ابراز نگرانی کرده بود. مرکز خبرنگاران در آن زمان گفته بود که فرمانده امنیهی طالبان در فاریاب تنها با گزارشگر تلویزیون ملی که تحت کنترل این گروه نشرات دارد، در مورد مسائل امنیتی مصاحبه کرده است.
طی سه سال گذشته نهادها و سازمانهای مدافع رسانهها و خبرنگاران بارها از اعمال فشار و محدودیت طالبان بر رسانهها و خبرنگاران و همچنین محدودیت دسترسی به اطلاعات ابراز نگرانی کردهاند. فدراسیون بینالمللی خبرنگاران (+) در تاریخ ۶ میزان سال گذشته خورشیدی در گزارشی گفته بود که دسترسی به اطلاعات در افغانستان به پایینترین حد رسیده است و ۹۰ درصد خبرنگاران این وضعیت را بحرانی توصیف کردهاند.
نهاد حقوق بشری موسوم به «رواداری» نیز در ۱۲ ثور امسال با نشر گزارشی (+) گفته بود که طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، بهصورت سیستماتیک و هدفمند آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات را در این کشور محدود کردهاند. طبق یافتههای این گزارش، در حال حاضر طالبان از هیچ قانونی برای ارائهی معلومات به شهروندان پیروی نمیکنند و هیچ سازوکار مشخصی برای ارائهی اطلاعات وجود ندارد. در گزارش رواداری آمده است که طالبان بهصورت یکجانبه و با استفاده از شیوههای عمدتا غیررسمی، تنها معلوماتی را با مردم و رسانهها شریک میکنند که خود میخواهند.