عبداللطیف نظری، معین وزارت اقتصاد طالبان در روزهای اخیر ادعا کرده است که این گروه «هیچ نوع تصرف و دخالت در روند کمکهای بشردوستانه ندارد». اما درستیسنجی سنجه نشان میدهد که این ادعا نادرست است.
آقای نظری در هفتم ماه سرطان سال جاری خورشیدی در واکنش به تصویب لایحهی عدم دسترسی طالبان به کمکهای مالی در کنگره امریکا، با نشر پستی در ایکس نوشت که «کمکهای بشردوستانه باید از مسائل سیاسی تفکیک شود». او ضمن رد دخالت این گروه در روند توزیع این کمکها، گفت: «هدف ما نظارت است تا کمکها به صورت منصفانه توزیع گردد.»
سنجه این ادعا را بر اساس گزارشهای سازمان ملل متحد و اداره بازرس ویژه امریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) درستیسنجی کرده و دریافته است که حقیقت ندارد.
بهعنوان نمونه، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در تازهترین گزارش خود در مورد افغانستان که روز اول سرطان به شورای امنیت این سازمان ارائه شد، گفته است که طالبان در طول دورهی این گزارش محدودیتهای جدید بر فعالیتهای بشردوستانه وضع کردند و از جمله خواستار «مشارکت» در روند تدارکات کمکهای بشردوستانه و روند استخدام نهادهای بشردوستانه شدند.
اداره بازرس ویژه امریکا در امور بازسازی افغانستان نیز در گزارشی که در ماه می سال جاری میلادی منتشر شده، گفته است که طالبان به شیوههای مختلف برای «بهرهمندی» از کمکهای بشردوستانه ایالات متحده به افغانستان، روی آوردهاند.
بر اساس این گزارش، دستکم ۱۷ نهاد کمکرسان در پاسخ به پرسشنامه سیگار گفتهاند که «تحت فشار مستقیم» طالبان قرار گرفتهاند.
این نهادها به سیگار گفتهاند که طالبان از آنها خواستار استخدام افراد خاص، استخدام نیروهای شان بهعنوان محافظ، پرداخت هزینههای روزانه، اقلام غذایی و یا سایر مزایای غیرنقدی شدهاند.
در این گزارش به نقل از این نهادها همچنین آمده است که طالبان تلاش میکنند کمکهای بشردوستانه را به جمعیتهای مورد نظر خود، منحرف کنند.
اداره بازرس ویژه امریکا در امور بازسازی افغانستان در یک گزارش دیگر در ماه اکتوبر سال ۲۰۲۳ منتشر شد، نیز به مداخلهی طالبان در روند کمکهای بشردوستانه اشاره کرد.
در این گزارش آمده بود که طالبان از جمله با ایجاد سازمانهای غیردولتی تقلبی و نفوذ و اخاذی از سازمانهای آموزشی، از این کمکهای امریکا به بخش آموزش در افغانستان، سود میبرند.
یکی از مسئولان یک سازمان غیردولتی فعال در افغانستان به سیگار گفته بود که طالبان همچنین این نهادها را مجبور میکنند که هواداران این گروه را استخدام و کالای مورد نیاز خود را از شرکتهای تحت کنترل این گروه خریداری کنند.
علاوه بر این، مخاطبان روزنامه اطلاعات روز نیز بارها مداخلهی طالبان در روند فعالیت نهادهای امدادرسان را گزارش دادهاند.در تازه ترین مورد، منابع محلی در ولسوالی اشترلی ولایت دایکندی گفتهاند که طالبان در بدل گرفتن پول از شوراهای محلی، به نهادهای بشردوستانه اجازه فعالیت و توزیع کمکهای بشردوستانه را میدهند.